    |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
 
|
Planowane osiedle Bobrek czyli „Wielki Cieszyn”
W 1986 planowano, że w pierwszym etapie realizacyjnym zbudowane zostanie (w wariancie I - miasto dla 50000 mieszkańców) 2093 mieszkań przez spółdzielnię „Cieszynianka” oraz 1100 przez górnictwo lub (w wariancie II - miasto dla 60000 mieszkańców) 5500 mieszkań przez spółdzielnię „Cieszynianka” oraz 2300 przez górnictwo. Dodatkowo planowano budowę 1700 domów jednorodzonnych głównie w obrębie Pastwisk, Kalembic, Mnisztwa, Krasnej i Błogocic. Podstawowym problemem dla tak dużej liczby mieszkańców byłoby zaopatrzenie w wodę (w 1988 niedobór wody wynosił 83 litry dziennie na statystycznego mieszkańca). W tym celu planowano budowę zapory na Brennicy, z terminem oddania do użytku w roku 2005 (do tego czasu niedobory miały być niwelowane przez „racjonalizację”). Z ciekawszych założeń tego planu należy też wymienić budowę: - obwodnicy miejskiej (wraz z węzłem w okolicy nowych osiedli) - wiaduktu nad linią kolejową i Bobrówką, który miałby połączyć ulice Frysztacką i Dojazdową - drugich torów na linii kolejowej Cieszyn - Zebrzydowice oraz Cieszyn - Skoczów - dworca towarowego na Mnisztwie (za przystankiem kolejowym Cieszyn Mnisztwo w kierunku Bielska) Ostatecznie na sesji Miejskiej Rady Narodowej 27 kwietnia 1988 przyjęto koncepcję miasta 60 tysięcznego. Od głosu wstrzymał się jedynie Józef Janusz, który argumentował swój sprzeciw obawą o wzrost przestępczości związany z masowym napływem nowych mieszkańców. Nowy Bobrek Osiedle Bobrek w założeniach miało mieć obszar 100 ha - w tym część wschodnia 55 ha i zachodnia 45 ha. Granice nowego osiedla miały wyznaczać od wschodu ulica Zamarska, od zachodu ulica Przepilińskiego, od południa ulica Stawowa i od północy nowa obwodnica miasta. Część wschodnią i zachodnią osiedla oddzielać miał potok Sarkandrowiec, wokół którego planowano wybudowanie terenów rekreacyjnych i przekształecnie okolicy doliny rzeki w park. Na terenie osiedli planowano oddanie gęstej sieci dróg, w tym połączenia z obwodnicą miasta poprzez bezkolizyjny węzeł „Bobrek”. Schematyczny plan z 1986 (według rysunku mgr inż. Tadeusza Walarusa zamieszczonego w Głosie Ziemi Cieszyńskiej) obrazuje jeden z projektów zagospodarowania terenu Bobrka. W kolejnych latach był modyfikowany, ale jak widać znany dziś układ wybudowanych bloków nie zmienił się. Do dziś (dzięki pozostałościom prac ziemnych) widoczne są także zarysy ważniejszych planowanych ulic. Kliknij tu, aby obejrzeć zdjęcie satelitarne okolicy osiedli z zaznaczonym planowanym zasięgiem, istniejącymi zabudowaniami oraz niedokończonymi inwestycjami. Bobrek Wschód
- szkoły o 42 klasach i salach oraz 2 salach gimnastycznych dla 960 uczniów - 2 czteroodziałowych przedszkoli dla 240 dzieci - 2 żłobków dla 150 dzieci - urzędu pocztowego - restauracji i kawiarni o powierzchni ponad 800 m² - pawilonu ogólnospożywczego o powierzchni ponad 300 m² - „supersamu” o powierzchni 915 m² - punktów usługowych (naprawa sprzętu RTV-AGD, fryzjer, pralnia, magiel) Bobrek Zachód
- szkoła z 33 salami lekcyjnymi, salą gimnastyczną o wymiarach 15x27 m oraz boiskami dla 940 uczniów. W budynku szkolnym planowano także umieszczenie dwuoddziałowego przedszkola. - dwukondygnacyjne czteroodziałowe przedszkole dla 120 dzieci - żłobek dla 75 dzieci - przychodnia wraz z apteką Natomiast w wyrobisku pocegielnianym przewidywano wybudowanie 4-poziomowego garażu z parkingiem na dachu. Przebieg budowy W kolejnych latach roboty posuwały się wolno. Związane to było przede wszystkim z trudnościami finansowymi i zapaścią gospodarczą kraju. Na osiedlu Bobrek Zachód, które budowane było dla Górniczej Spółdzielni Mieszkaniowej pierwsi mieszkańcy mogli wprowadzić się w roku 1990 (początkowo pierwsze efekty planowano na rok 1989). Na osiedlu Bobrek Wschód budowanym dla Spółdzielni Mieszkaniowej „Cieszynianka” w 1989 planowano oddanie 120 mieszkań, jednak pierwsi mieszkańcy mogli wprowadzić się dopiero w latach 90. (ostatni blok mieszkalny - przy ulicy Barteczka 29 - oddano do użytku 30 czerwca 1995 roku). Podczas budowy zmodyfikowano także koncepcję architektoniczną budynków poprzez nadbudowanie wielospadowych dachów (pierwotnie projekt zakładał wybudowanie standardowych dla tego okresu bloków, po interwencji ówczesnego radnego Mariana Dembinioka pozytywnie zaopiniowano pomysł nadbudowy dachów urozmaicającach bryłę budynków, a sam ich projekt został opracowany w październiku 1991 roku przez Idę Barcik i Krystynę Kubica z bielskiego „Miastoprojektu”). Na początku lat 90. stało się jasne, że szeroko zakrojone plany budowy potężnego osiedla nie zostaną zrealizowane. Zmiana sposobu kredytowania i upadek wielu przedsiębiorstw państwowych uniemożliwiały kontynuowanie budów. W trudnej sytuacji znalazły się także zakłady przemysłowe, w których mieszkańcy znajdowali zatrudnienie. Wówczas też zarzucono koncepcję budowy miasta dla 60000 mieszkańców. Ostatecznie na osiedlu Bobrek Wschód powstało 6 bloków mieszkalnych oraz garaże, natomiast na osiedlu Bobrek Zachód 18 bloków mieszkalnych. Nie wybudowano żadnych planowanych budynków użyteczności publicznej. Budowy szkół nie podjęto ze względu na niż demograficzny, który przewidywano w kolejnych latach (najdłużej przetrwała koncepcja budowy szkoły na osiedlu Bobrek Zachód w miejscu obecnego osiedla domków jednorodzinnych). Zarzucono także budowę węzła komunikacyjnego z priorytetową pod koniec lat 80. obwodnicą miasta. Komunikację miejską zapewnia obecnie linia autobusowa nr 10. Na początku lat 90. przedsiębiorstwo „FADOM” z Żor przestało istnieć i zostało przekształcone w Korporację Budowlaną FADOM S.A., podobnie Kombinat Budownictwa Ogólnego „Beskid” z Bielska-Białej (obecnie Zakład Budowlano-Usługowy „Alfa”). Niedokończone inwestycje Do dziś widoczne są niedokończone elementy planowanego największego osiedla Cieszyna: wsporniki wiaduktu dla drogi do osiedla wschodniego w okolicy ul. Działkowej, kikut ulicy będący obecnie przedłużeniem ul. Kajzara, pozostałości prac ziemnych w górnym przebiegu ul. Barteczka. Na osiedlu Bobrek Wschód istnieje także ulica Klemensa Matusiaka, przy której również miały stać bloki mieszkalne, których ostatecznie nie wybudowano. Obecnie żaden obiekt nie jest do niej przypisany, a ulica służy za parking samochodowy. Ulica Opisywana ulica stanowić miała najdalej na północ wysunięty szlak komunikacyjny, łączący obydwa osiedla. Początek znajduje się w okolicy skrzyżowania ulicy Kajzara z ulicą Kościuszki, następnie przebieg wyznaczono nad potokiem Sarkandrowiec w kierunku osiedla Bobrek Wschód. Ulica nie została nigdy ukończona, a stan prac jest rozmaity w jej przebiegu. W okolicy ulicy Kośiuszki droga posiada utwardzone pobocza, wraz z wykonaną siecią kanalizacyjną (obecnie płyty chodnikowe i metalowe elementy kanalizacyjne zostały w większości rozkradzione, a pobocze zarastają drzewa). Zlokalizowany jest tu także budynek przyszłej stacji transformatorowej. W dalszym przebiegu (w okolicy potoku) widoczne są jedynie ślady prac ziemnych, wykonana jest instalacja wodociągowa (hydrant). Podążając dalej widoczne są prace ziemne w okolicy ulicy Barteczka. Obecnie ulica zamknięta jest szlabanem, tereny wokół niej wykorzystywane są jako zwałowisko ziemi i gruzu.
Wiadukt Dziewięć betonowych wsporników wiaduktu (po 3 sztuki w trzech rzędach) znajduje się powyżej ogródków działkowych idąc w górę ulicy Działkowej. Najprawdopodobniej miała na nich przebiegać droga do osiedla Bobrek Wschód, łącząca się z ulicą Zamarską, a następnie węzłem komunikacyjnym „Bobrek” z obwodnicą miasta. Zachowały się do dziś resztki drewnianych rusztowań.
Opracowano na podstawie: Artykuły w tygodniku Głos Ziemi Cieszyńskiej z lat 1986-1991 Materiały z archiwum Spółdzielni Mieszkaniowej „Cieszynianka” w Cieszynie  Copyright © Maciej Dembiniok 1999-  |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Widok ogólny osiedla Bobrek Wschód (maj 2007)
